Wat zijn CTE?
Conventionele en toxische explosieven zijn alle explosieven die niet als geïmproviseerd, nucleair of biologisch ingedeeld worden. Hieraan gelijkgesteld worden verder wapens (of onderdelen daarvan), restanten van CTE, CTE die geen explosieve stoffen (meer) bevatten en voorwerpen die door leken kunnen worden aanzien als CTE.
Opsporing in een notendop
Elk opsporingsproject start met een historisch onderzoek. Zo kom je te weten hoe groot de kans is om CTE aan te treffen en om welke soort CTE het kan gaan. Op basis van het vooronderzoek en in functie van het project bekijken we welke risico’s te verwachten zijn en hoe we een veilige werkomgeving kunnen creëren. Aan de hand van een geofysische detectie lokaliseren we de mogelijke CTE. De detectietechniek wordt bepaald op basis van het verwachte type CTE, de verwachte begravingsdiepte en de omgevingsfactoren. Het detectieresultaat wordt vervolgens verwerkt in een objectenlijst en -kaart. Een explosievendeskundige herlokaliseert de gedetecteerde objecten en selecteert welke hiervan geen CTE zijn. Als CTE geïdentificeerde objecten worden veiliggesteld in afwachting van de ruiming van het explosief door de ontmijningsdienst (DOVO).
Ons interdisciplinair team is in het bijzonder gespecialiseerd in CTE ingezet op het Belgisch grondgebied, tijdens de Frans-Duitse en beide Wereldoorlogen, pyrotechniek, mariene CTE (zeemijnen, diepteladingen en torpedo’s), havengebieden en dumpsites.
Op Belgische bodem voeren wij onze werkzaamheden uit conform de Praktische Leidraad voor het preventief opsporen en ruimen van niet ontplofte conventionele en toxische explosieven (CTE) in de ondergrond en de waterbodems. Een netwerk van internationale partners maakt dat we ook in het buitenland efficiënt explosievengerelateerde werkzaamheden uitvoeren en begeleiden.
Aan de hand van een vooronderzoek vragen we ons af hoe groot de kans is om munitie aan te treffen: zijn er oorlogshandelingen uitgevoerd in het projectgebied en wat is er sindsdien gebeurd? Deze informatie halen we uit ons archief, dat nationale en internationale bronnen omvat. Voor projecten op land baseert een gedegen onderzoek in de regel op luchtfoto’s, mission reports en veldrapporten. Op zee zijn kaartmateriaal en scheepslogboeken een belangrijke bron van informatie. We gaan zorgvuldig te werk om een zo compleet mogelijk beeld te vormen: we willen weten welk type CTE we kunnen aantreffen, uit welke materialen ze bestaan, op welke diepte ze zich kunnen bevinden en in welke (verwerings)toestand. Zo worden verrassingen en onverwachte kosten in latere projectfases vermeden.
Kan een munitieartikel uit de vorige eeuw nog tot uitwerking komen? Is artilleriemunitie even gevaarlijk als een vliegtuigbom? Hoe ziet een zeemijn er uit na enkele tientallen jaren in de Noordzee? Hetzelfde als een zeemijn in de Middellandse Zee? Er is weinig wetenschappelijk onderzoek en praktijkervaring is veelal de sleutel. We bekijken de beoogde werkzaamheden en procedures samen met de opdrachtgever en stemmen de veiligheidsmaatregelen hierop af. We zorgen voor veiligheid binnen het projectgebied en voor de omgeving.
Technische ontwikkelingen en de wisselende beschikbaarheid van grondstoffen tijdens oorlogsjaren zorgen voor een breed spectrum aan op te sporen materialen. Alle mogelijke metaallegeringen, maar ook hout, beton, glas, karton en chemische componenten werden gebruikt voor de munitiebouw. Een object is pas detecteerbaar indien het een eigenschap heeft die verschilt van de eigenschappen van zijn omgeving. Geologische of antropogene factoren kunnen de meting negatief beïnvloeden. De detectietechniek wordt daarom steeds gekozen in functie van de lokale omstandigheden. We zijn ons bewust van de mogelijkheden, maar ook -en dat is misschien wel belangrijker- van de beperkingen. Complementaire detectietechnieken kunnen een oplossing bieden. Wij maken gebruik van hoogwaardige detectieapparatuur, geschikt voor onderzoek zowel onder water als op land.
Op basis van het detectieresultaat worden mogelijke CTE gelokaliseerd, benaderd en geïdentificeerd door onze explosievendeskundigen. Zij beoordelen of het aangetroffen object een veiligheidsrisico vormt voor de omgeving en treffen de nodige maatregelen om de situatie veilig te stellen, tot de tussenkomst van de ontmijningsdienst. Bij oplevering van het project verzorgt 360survey een vrij van explosievenverklaring binnen de contouren van de bodemingreep en in functie van de gebruikte opsporingsmethode.
